Strony

sobota, 31 grudnia 2011

Szczęśliwego Nowego Roku


WSZYSTKIM INDIANISTOM I ODWIEDZAJĄCYM MOJEGO BLOGA
Z OKAZJI NOWEGO 2012 ROKU
ŻYCZĘ;
DUŻO ZDROWIA, SZCZĘŚCIA, POMYŚLNOŚCI.
SPEŁNIENIA MARZEŃ
I ROZWIJANIA PASJI INDIANISTYCZNEJ.
NIECH LOS ZAWSZE AM SPRZYJA
 A ŚCIEŻKI WASZEGO ŻYCIA  NIECH BĘDĄ PROSTYMI.
  
                                                                                                           SHANIA


"WOUNDED KNEE.... PAMIĘTAMY!"



Jest 30 grudnia 1890r. Dzień po …Sztywne zwłoki walające się po polu w agencji Pine Pidge przykrywane są padającym śniegiem. Wiatr tępo wyjąc hula po zamarzniętych ciałach Indian Minniconjou Sioux grupy Wielkiej Stopy…
Katyń, Drezno, Hiroszima, Ypres … Każdy naród ma swoje miejsca – symbole stanowiące o ważnych dziejach w swojej historii. Upamiętniają tragedie, przełomowe wydarzenia. Są miejscami legendarnymi.
 
Takie miejsca mają też współcześni Indianie. Jest to Wounded Knee, mała osada (?) nad strumieniem o tej samej nazwie, położone w rezerwacie Dakotów, zwanych popularnie Siouxami.
 
W tym miejscu 29 grudnia 1890r. jeden z amerykańskich pułków rozstrzelał prawie 300 Indian, biorących udział w Tańcu Ducha, który – według ich wierzeń – miał przywrócić stare czasy. Czyli bez Białych.
 
Incydent w Wounded Knee przez długie lata był nazywany „bitwą”, jednak ostrzał grupy – w przeważającej mierze ludzi starych, dzieci, kobiet – bezbronnych Indian nie zasługuje na inne określenie jak „masakra”.
 
Było to jedno z ostatnich ważkich wydarzeń kończących kilkusetletnie wojny USA z Indianami, zamkniętymi w rezerwatach. Mimo toczonych gdzieniegdzie potyczek, masakra w Pine Ridge ostatecznie pogrzebała indiańskie marzenia o wolności. Zakończyła się epoka tzw. podboju tzw. Dzikiego Zachodu.
 
Wounded Knee jako symbol zaistniał ponownie w 1973r. na fali kształtującej się filozofii Red Power – odrodzenia politycznego i kulturowego współczesnych Indian. Działacze radykalnego Ruchu Indian Amerykańskich (AIM – American Indian Movement) zajęli tamtejszy kościółek ogłaszając sprzeciw wobec bandyckiej ich zdaniem polityce rządu USA względem Indian i ogłaszając odrodzenie indiańskiego samorządu.
 
Tak oto Wounded Knee, początkowo związane z historią Lakotów, stało się się symbolem całej odradzającej się Ameryki Indiańskiej. Oficjalne logo AIM – symboliczna twarz Indianina z piórami we włosach, utworzone z dłoni z ułożonymi w literę V palcami – zawiera hasło: Remember Wounded Knee.
 
 Istotnie, pamięć o Wounded Knee – stawianego obok takich wydarzeń i miejsc, jak m.in. Sand Creek 1864 (masakra Czejenów i Arapahów), Little Big Horn 1876 (wygrana Siouxów nad Amerykanami), Szlak Łez 1830 (wypędzenie Seminolów i Czirokezów ze swoich ojczystych stron) – to część historii współczesnych Indian.
 
To część tożsamości Indian, walczących współcześnie o kulturowe i polityczne (samorządowe) odrodzenie. Na ideę Wounded Knee powołują się przywódcy wszystkich współczesnych wydarzeń indiańskich – okupacji Alcatraz z 1969r., Szlaku Złamanych Traktatów z 1972r., Najdłuższego Marszu z 1978r. i jego kontynuacji – Najdłuższego Marszu II z 2008r., powołania „niezależnego państwa Lakotah” w 2008r.
 
Wounded Knee to część aktualnej świadomości indiańskiej szukającej cały czas swojego miejsca we współczesnym świecie.
 
Polski ruch indianistyczny również kultywuje pamięć o Wounded Knee – jako miejscu masakry, ale i jako symbolu odradzającej się Ameryki Indiańskiej – To ważne spoiwo myślenia o ludzkich tragediach, ale i współczesnych dążeniach, pragnieniach i marzeniach.
 
Wounded Knee … Pamiętamy!


Oficjalne logo American Indian Movement (AIM)




piątek, 30 grudnia 2011

121 ROCZNICA WOUNDED KNEE


 29 GRUDNIA 2011


121 ROCZNICA MASAKRY NAD WOUNDED KNEE


1890-2011



CHWAŁA ICH PAMIĘCI




121 ROCZNICA ŚMIERCI WIELKIEJ STOPY



1890-2011 


CHWAŁA JEGO PAMIĘCI

Wounded Knee- wiersz

Spokojni i cisi
z czołem schylonym
ku ziemi straconej.
Lecz i tu sięgnęła
ręka nienawistna,
 spocząć nie dała.
Życie niewinnym odebrała.
Dumą fałszywą się upajając.
A krew przelana
o pomstę wołała,
woła i będzie wołała.

czwartek, 29 grudnia 2011

Najpiękniejsze indiańskie cytaty 4


Stare indiańskie nauki mówią, że złą jest rzeczą wydzierać ze swego miejsca na Ziemi coś, co mogłoby tam rosnąć. Roślina może być ścięta, ale nie wyrwana z korzeniami. Drzewa i trawy mają dusze. Kiedy jakiś dobry Indianin niszczy roślinę, czyni to ze smutkiem i z prośbą o wybaczenie, gdyż czyni to z konieczności.
Drewniana Noga
koniec XIX wieku, Cheyenne





Kiedy człowiek stworzy coś, co jest podziwiane przez wszystkich, mówimy, że jest to cudowne, ale kiedy obserwujemy zmianę dnia w noc, Słońce, Księżyc, gwiazdy na niebie i zmieniające się pory roku na Ziemi, a także dojrzewające owoce, musimy sobie uświadomić, że jest to wynikiem pracy kogoś, kto posiada większą moc niż człowiek.
Ścigany przez Niedźwiedzia
1843-1925, Siuks Santee-Yanktonai


Ziemia jest Matką wszystkich ludzi i wszyscy ludzie powinni mieć te same do niej prawa. W równym stopniu możesz spodziewać się, że rzeki zostaną zawrócone w swym biegu, jak i tego, że każdy człowiek, który urodził się wolny będzie zadowolony kiedy zostanie pozbawiony tej wolności i prawa pójścia tam, gdzie chce.
Józef [Heinmot Too Yalakekt]
1830-1904, Wódz Nez Perce



Głos Wielkiego Ducha jest słyszalny w świergotaniu ptaków, szumie wód i słodkim oddechu kwiatów. Jeśli jest to poganizm, to jestem poganką.
Gertrude Simmons Bonnin [Zitkala - Sa]
Siuks Dakota




Ziemia i ja sam jesteśmy jednym umysłem. Miara Ziemi i miara naszych ciał są tym samym.
Józef [Heinmot Too Yalakekt]
1830-1904, Wódz Nez Perce






środa, 28 grudnia 2011

indiańskie nazwy miesięcy - Cherokee

styczeń  Unolvtana (Zimny Księżyc).
luty  Kagali (Kościsty Księżyc)
marzec Anvhyi (Księżyc Poziomek)
kwiecień  Kawohni (Księżyc Kwitnienia) 
maj Ansgvti (Księżyc Sadzenia)
czerwiec  Dehaluyi (Księżyc Zielonej Kukurydzy)
lipiec  Kuyegwona (Księżyc Dojrzałej Kukurydzy)
sierpień  Galohni (Księżyc Wysychania )
wrzesień  Dulisdi (Księżyc Orzechów)
październik  Duninhdi (Księżyc Zbiorów)
listopad  Nvdadegwa (Księżyc Handlu)
grudzień Vskihyi (Księżyc Śniegu)

wtorek, 27 grudnia 2011

38 z minesoty



 26 GRUDNIA 2011


149 rocznica powieszenia 38 powstańców z Minnesoty


1862-2011






CHWAŁA ICH PAMIĘCI


















bohaterowie z Minnesoty

Bohaterowie z Minnesoty,
woła Was Matka,
ziemia Wasza,
która z bólem krew Waszą,
w łonie swym kryła.
Wzywa was, powstańcie!
Zstąpcie na ziemię, okryci w chwały świetliste promienie.
Niech krew Wasza zostanie pomszczona,
a Matka z niewoli wyzwolona.
Niech zemsty dłoń ukarze sprawiedliwie.
Bohaterowie z Minnesoty

niedziela, 25 grudnia 2011

Boże Narodzenie Indian


Kanadyjscy Indianie czekają na Boże Narodzenie, mają choinki w domach i śpiewają kolędy – opowiada oblat, ojciec Wiesław Nazaruk, który 13 lat spędził wśród Indian Kri i Siuksów.
O. Nazaruk podkreśla, że większość kanadyjskich Indian jest katolikami. Zresztą w tym roku odbyły się uroczystości z okazji 400-lecia chrztu pierwszych Indian z plemienia Mikmaków w Nowej Szkocji. O. Nazaruk opowiada, że Indianie nie obchodzą Wigilii.
– Spotykają się w pierwszy dzień Bożego Narodzenia na wspólnym świątecznym posiłku. Każdy przynosi jedzenie, napoje i wszyscy śpiewają kolędy. Wszystko odbywa się po Mszy świętej – opowiada oblat. Dodaje, że brakuje misjonarzy, nie wszystkie wspólnoty mogą w święta gościć księży. Zastępują ich liderzy świeccy, którzy prowadzą liturgię słowa. Żłóbek jest budowany przez samych Indian. – Oczywiście mały Jezus i pozostałe postacie przedstawione są jako Indianie. Nawet Trzech Króli to trzej wielcy wodzowie – poinformował misjonarz.
O. Nazaruk spędził wśród kanadyjskich Indian 13 lat. Z radością wspomina spotkania nad Jeziorem św. Anny. Każdego roku pielgrzymują tam Indianie. Pierwszą pielgrzymkę do tego miejsca zorganizowali oblaci 109 lat temu, kiedy zorientowali się, że to jezioro ma szczególne znaczenie dla Indian. Oni nazywali je Jeziorem Wielkiego Ducha i tu składali ofiary z mięsa i tytoniu, aby ubłagać opiekę Wielkiego Ducha nad rodzinami oraz otrzymać siłę przeciw złym duchom. - Od tamtego czasu dwie drogi, ta indiańska i ta europejska, złączyły się i dzisiaj osoba Jezusa Chrystusa jest natchnieniem i siłą zarówno dla jednych jak i drugich – podkreślił o. Nazaruk.
Dodał, że nabożeństwo do Św. Anny jest bardzo popularne wśród Indian. – Pasuje ono do ich kultury, która jest oparta na kobiecie. To ona jest w centrum życia rodzinnego. Siłę kobiety upatruje się w tym, że to ona rodzi życie i wychowuje nowe pokolenia. Ona jest symbolem nowego życia – opowiedział misjonarz, który był gościem Radia Plus Radom.


ŻYCZENIA


WSZYSTKIM INDIANISTOM I ODWIEDZAJĄCYM MÓJ BLOG SKŁADAM NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA Z OKAZJI ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA.

środa, 21 grudnia 2011

Najpiękniejsze indiańskie cytaty 3


Kiedy biały człowiek będzie traktował Indianina tak jak traktuje swoich braci, wtedy nie będzie wojen. Wszyscy będziemy równi - będziemy braćmi mającymi tę samą matkę i ojca, z jednym niebem ponad nami i jednym krajem wokół nas i jedynym rządem dla nas wszystkich.
Józef [Heinmot Too Yalakekt]
1830-1904, Wódz Nez Perce




Zarys kamienia jest okrągły, nie ma końca i początku; podobnie moc kamienia jest nieskończona. Kamień jest doskonały w swym rodzaju i jest wytworem natury, nie został ukształtowany przez żadne sztuczne siły. Nie jest piękny, ale jego struktura jest solidna, jak solidny jest dom, w którym można bezpiecznie żyć.
Ścigany przez Niedźwiedzia
1843-1915, Siuks Santee-Yanktonai





Ziemia, którą widzisz nie jest zwykłą ziemią - jest pyłem krwi, ciałem i kośćmi naszych przodków... Musisz kopać głęboko pod powierzchnią, aby odnaleźć jej naturę. Ziemia, taka jaka jest, jest moją krwią i moją śmiercią; jest poświęcona.
Shes-his
koniec XIX wieku, Reno Crow




Zaobserwowałem, że wszyscy ludzie mają jakieś ulubione zwierzę, drzewo, roślinę lub miejsce na Ziemi. Jeśli człowiek zwracałby większą uwagę na swoje upodobania i poszukiwał tego co jest najlepsze do zrobienia, by przybliżyć się ku temu co lubi, miałby swoje marzenia, które oczyściłyby jego życie. Niech człowiek zdecyduje, które zwierzę jest mu bliskie i poznaje je, ucząc się jego niewinności. Niech człowiek nauczy się rozumieć jego głos i ruchy. Zwierzęta chcą skomunikować się z człowiekiem, ale Wakan Tanka sprawił, aby nie czyniły tego tak bezpośrednio - to człowiek musi odegrać większą rolę w tym kontakcie i zrozumieniu.
Odważny Bizon
koniec XIX wieku, szaman z plemienia Siuks Teton





Kiedy miałem dziesięć lat zabrał mnie ze sobą, aby popilnować konie na prerii. Napoiliśmy stado i około południa wróciliśmy do domu na obiad... Kiedy usiedliśmy mój ojciec powiedział: Te konie są podobnymi Bogu, tajemniczymi istotami.
Wódz Wilk
koniec XIX wieku









indiańskie nazwy miesięcy - hopi

styczeń - Paamuya (Wesoły Księżyc) 
luty - Powamuya (Księżyc Oczyszczenia) 

marzec - Osomuyaw (Księżyc Szepczącego Wiatru) 
kwiecień – Kwiyamuyaw (Księżyc Porywów Wiatru) 
maj - Hakitonmuyaw (Księżyc Oczekiwania) 

czerwiec - Wukouyis (Księżyc Najważniejszego Sadzenia) 
lipiec - Kelmuya (Uciekający Gwałtownie Księżyc) 
sierpień - Paamuya (Wesoły Księżyc) 

wrzesień – Nasanmuyaw (Księżyc Pełen Zbiorów) 
październik - Angaqmuyaw (Księżyc Długich Włosów) 
listopad - Kelmuya (Uciekający Gwałtownie Księżyc) 

grudzień – Kyaamuya (Księżyc Poważania)

wtorek, 20 grudnia 2011

wiersz

Światło gwiazd,
księżyca blask,
cicha noc,
ciepły koc.
Za morzem życia wy,
wolności waszej marzenia,
przeszłości waszej sny.
Cicha noc,
światła gwiazd,
księżyca blask.
ON jeden mój,
on jeden wasz.
Nocy syn,
marzeń straż,
powiernik nasz.

czwartek, 15 grudnia 2011

najpiękniejsze indiańskie cytaty 2




Wielki Duch jest we wszystkich rzeczach; jest w powietrzu, którym oddychamy. Wielki Duch jest naszym ojcem, ale Ziemia jest naszą Matką. Ziemia żywi nas, zwraca nam to co jej dajemy.


Wielki Grzmot [Bedagi]
koniec XIX wieku, Wabanaki Algonquin














Jestem biedny i nagi, ale jestem przywódcą mego narodu. Nie potrzebujemy bogactwa, ale chcemy uczyć nasze dzieci prawości. Bogactwa nie przyniosą nam dobra. Nie zabierzemy ich ze sobą do innego świata, po naszej śmierci. Nie chcemy bogactwa. Pragniemy pokoju i miłości.



Czerwona Chmura [Makhpiya Luta]
koniec XIX wieku, Wódz Siuksów









Z indiańskiego stosunku do życia wypływa wspaniała wolność, intensywna i pochłaniająca miłość do przyrody, szacunek dla życia, wzbogacająca wiara w Najwyższą Moc i w zasady prawdy, uczciwości, szczodrości, równości i braterstwa, będące podstawą relacji między ludźmi na Ziemi.



Luther Stojący Niedźwiedź
1868?-1939, Wódz Siuksów Oglala 







Rozmowy nigdy nie zaczynano od razu. Nikt pospiesznie nie zadawał pytań, bez względu na to jak były ważne, nikt nie zmuszał do odpowiedzi. Przerwa dająca czas myślom była uprzejmym sposobem rozpoczynania i prowadzenia rozmowy. Milczenie było znaczące dla Lakota i dawanie przestrzeni milczenia dla mówcy i jego własna chwila milczenia przed rozpoczęciem mowy były praktykowaniem prawdziwej uprzejmości i szacunku dla zasady, że myśl przychodzi przed słowem.



Luther Stojący Niedźwiedź
1868?-1939, Wódz Siuksów Oglala 






Kiedy byłem dzieckiem moja matka opowiadała mi legendy o naszym plemieniu, uczyła mnie o Słońcu i niebie, księżycu i gwiazdach, chmurach i burzach. Ona również nauczyła mnie klękać i modlić się o siłę, zdrowie, mądrość i ochronę. My nigdy nie modliliśmy się przeciwko jakiejś osobie, ale jeśli musieliśmy wystąpić przeciwko komuś, musieliśmy wtedy liczyć się z możliwością zemsty. Nauczono nas, że Wielki Duch nie dba o małe kłótnie między ludźmi.



Geronimo [Goyathlay]
1829-1909, Wódz Apaczów Chiricahua 







wtorek, 13 grudnia 2011

Indiańskie nazwy miesięcy - Lakotowie

Styczeń (księżyc trudnej zimy) wioteh^ikawi 
Luty (księżyc strzelających drzew) cannapopawi 

Marzec (księżyc śnieżnej ślepoty) istawicaniyanwi 
Kwiecień (księżyc młodej trawy) pejitowi 
Maj (księżyc zielonych liści) canwapetowi 

Czerwiec (księżyc czerwcowych jagód) wipazunkawastewi 
Lipiec (księżyc czerwonych wiśni) canpasawi 
Sierpień (księżyc dojrzewania) wasutonwi 

Wrzesień (księżyc kolorowych liści) canwapeg'iwi 
Październik (księżyc spadających liści) canwapekasnawi 
Listopad (księżyc zaczynającej się zimy) waniyetuwi
 
Grudzień (księżyc środka zimy) wanicokanwi

poniedziałek, 12 grudnia 2011

Deszczu szum

Deszczu szum
w oczach łzy.
Zginą brat,
zginą syn.


Deszczu szum
w oczach łzy.
Zginą wódz,
zginęli co z nim  szli.


Deszczu szum
w oczach łzy.
Zabił ich lód,
co szedł zza morz wód.


Deszczu szum
w oczach łzy.
Plemienia smutek,
za którym zamkną się rezerwatu mur.


Deszczu szum
w oczach łzy.
Zginęła wolność,
zginęły ich sny.


Deszczu szum
w oczach łzy
Zabił je wróg,
co szedł zza morz wód.




czwartek, 8 grudnia 2011

najpiękniejsze indiańskie cytaty


Indianin należy do Ziemi, czy mieszka w lasach, na równinach, w pueblach czy na wzgórzach. Jest nieodłączną częścią krajobrazu, ponieważ siła, która ukształtowała kontynent dopasowała człowieka do jego otoczenia. Wyrósł on tak naturalnie jak dziki słonecznik i przynależy do Ziemi podobnie jak bizon...
Luther Stojący Niedźwiedź
1868?-1939, Wódz Siuksów Oglala


Zauważyłeś, że wszystko co Indianin tworzy jest zamknięte w formie kręgu, ponieważ Siła Świata zawsze działa cyklicznie i wszystko dąży do bycia okrągłym...
Niebo jest okrągłe i słyszałem, że Ziemia jest okrągła jak piłka i wszystkie gwiazdy. Wiatr w swych najsilniejszych porywach wiruje. Ptaki budują gniazda w kształcie kręgów, bo ich religia jest jak nasza...
Nawet pory roku tworzą powtarzający się cykl zmian. Życie człowieka jest cyklem od dzieciństwa do dzieciństwa, i tak jest ze wszystkim czym porusza Siła Świata.
Czarny Łoś
1863-1950, Szaman Siuksów Oglala


Mam nadzieję, że Wielki Ojciec, który spogląda na nas z góry udziela wszystkim naszym plemionom błogosławieństwa, abyśmy mogli iść naprzód w spokoju i żyć w pokoju przez wszystkie nasze dni; i że On zatroszczy się o nasze dzieci jak o swoje własne, że jego dziećmi będą wszystkie plemiona, że wszyscy podamy sobie ręce ponad wielką równiną, aby na zawsze żyć w pokoju.
Czerwona Chmura [Makhpiya - Luta]
Wódz Siuksów Oglala
Wszystko na świecie ma swój cel, dla każdej choroby istnieje ziele, które je leczy i każdy człowiek ma misję do spełnienia. To jest indiańska teoria życia.
Opłakujący Gołąb [Christine Quintasket]
1888 - 1936, Salish


Od Wakan Tanka, Wielkiej Tajemnicy przychodzi wszelka moc. To od Wakan Tanka pochodzi mądrość i moc uzdrawiająca szamana. Człowiek wie, że wszystkie rośliny lecznicze są podarowane przez Wakan Tanka, dlatego są święte. Tak samo święty jest bizon, ponieważ jest również darem od Wakan Tanka.
Płaskie Żelazo [Maza Blaska]
koniec XIX wieku, Wódz Siuksów Oglala





wtorek, 6 grudnia 2011

indiańskie nazwy miesięcy - LAKOTOWIE

Styczeń (księżyc trudnej zimy) wioteh^ikawi 
Luty (księżyc strzelających drzew) cannapopawi 
Marzec (księżyc śnieżnej ślepoty) istawicaniyanwi 
Kwiecień (księżyc młodej trawy) pejitowi 
Maj (księżyc zielonych liści) canwapetowi 
Czerwiec (księżyc czerwcowych jagód) wipazunkawastewi 
Lipiec (księżyc czerwonych wiśni) canpasawi 
Sierpień (księżyc dojrzewania) wasutonwi 
Wrzesień (księżyc kolorowych liści) canwapeg'iwi 
Październik (księżyc spadających liści) canwapekasnawi 
Listopad (księżyc zaczynającej się zimy) waniyetuwi 
Grudzień (księżyc środka zimy) wanicokanwi

poniedziałek, 5 grudnia 2011

plastikowy

Plastikowy świat
plastikowe sny
plastikowy w ustach wody smak
plastikowi ludzie
a pośród nich ja
tak nietrwała i słaba
tak ulotna jak pył
tak słona jak łza
której nie chce nikt

piątek, 2 grudnia 2011

czwartek, 1 grudnia 2011

taniec w kulturze indiańskiej


Indianie prawie nigdy nie tanczyli dla rozrywki. Wspólne tańce
mężczyzn i kobiet, chocia nie były im całkowicie nie znane, nie stanowiły jakiejś.
charakterystycznej formy zabawy. Taniec był dla Indian rytuałem zwiazanym z
wieloma obrzedami oraz uroczystosciami religijnymi i większość ich tanców miała
ścisłe okreslony cel. Tak wiec Indianin tancem wyra ał do bóstw prośbę o deszcz
(„Taniec We a” Indian Hopi), tańczył na cześć sianego ziarna i tańcem czcił
zbiory, przed łowami tańcem przyzywał zwierzynę (taniec „Przybadz bizonie”),
odbywał tance wojenne przed wyruszeniem na wyprawę, która wieńczył „Taniec
Skalpu”, tańcem wyrażał wdziecznosc za doznane łaski („Taniec Słonca” (Indian
równin), tancem zwalczał złe duchy powodujace choroby („Wielki Taniec
Uleczajacy” Wschodnich plemion lesnych), tancem czcił swe bóstwa: słonce,
księżyc, planety, wiatr, deszcz, grzmot, błyskawice i różne zwierzęta, bowiem we
wszystkich przejawach życia na Ziemi upatrywał obecnosc i działanie
nadprzyrodzonych mocy.
Tance podczas ważnych ceremonii religijnych były wielkimi widowiskami
dla ogółu i pod pewnymi względami przypominały przedstawienia teatralne, ale
forma ich odprawiania była dość statyczna. Natomiast inne tance, a zwłaszcza
wojenne i stowarzyszeń żołnierskich, zawierały wiele ekspresji.

Frag "Orle pióra"