Jest 30 grudnia 1890r. Dzień po …Sztywne zwłoki walające się po polu w agencji Pine Pidge przykrywane są padającym śniegiem. Wiatr tępo wyjąc hula po zamarzniętych ciałach Indian Minniconjou Sioux grupy Wielkiej Stopy…
Katyń, Drezno, Hiroszima, Ypres … Każdy naród ma swoje miejsca – symbole stanowiące o ważnych dziejach w swojej historii. Upamiętniają tragedie, przełomowe wydarzenia. Są miejscami legendarnymi.
Takie miejsca mają też współcześni Indianie. Jest to Wounded Knee, mała osada (?) nad strumieniem o tej samej nazwie, położone w rezerwacie Dakotów, zwanych popularnie Siouxami.
W tym miejscu 29 grudnia 1890r. jeden z amerykańskich pułków rozstrzelał prawie 300 Indian, biorących udział w Tańcu Ducha, który – według ich wierzeń – miał przywrócić stare czasy. Czyli bez Białych.
Incydent w Wounded Knee przez długie lata był nazywany „bitwą”, jednak ostrzał grupy – w przeważającej mierze ludzi starych, dzieci, kobiet – bezbronnych Indian nie zasługuje na inne określenie jak „masakra”.
Było to jedno z ostatnich ważkich wydarzeń kończących kilkusetletnie wojny USA z Indianami, zamkniętymi w rezerwatach. Mimo toczonych gdzieniegdzie potyczek, masakra w Pine Ridge ostatecznie pogrzebała indiańskie marzenia o wolności. Zakończyła się epoka tzw. podboju tzw. Dzikiego Zachodu.
Wounded Knee jako symbol zaistniał ponownie w 1973r. na fali kształtującej się filozofii Red Power – odrodzenia politycznego i kulturowego współczesnych Indian. Działacze radykalnego Ruchu Indian Amerykańskich (AIM – American Indian Movement) zajęli tamtejszy kościółek ogłaszając sprzeciw wobec bandyckiej ich zdaniem polityce rządu USA względem Indian i ogłaszając odrodzenie indiańskiego samorządu.
Tak oto Wounded Knee, początkowo związane z historią Lakotów, stało się się symbolem całej odradzającej się Ameryki Indiańskiej. Oficjalne logo AIM – symboliczna twarz Indianina z piórami we włosach, utworzone z dłoni z ułożonymi w literę V palcami – zawiera hasło: Remember Wounded Knee.
Istotnie, pamięć o Wounded Knee – stawianego obok takich wydarzeń i miejsc, jak m.in. Sand Creek 1864 (masakra Czejenów i Arapahów), Little Big Horn 1876 (wygrana Siouxów nad Amerykanami), Szlak Łez 1830 (wypędzenie Seminolów i Czirokezów ze swoich ojczystych stron) – to część historii współczesnych Indian.
To część tożsamości Indian, walczących współcześnie o kulturowe i polityczne (samorządowe) odrodzenie. Na ideę Wounded Knee powołują się przywódcy wszystkich współczesnych wydarzeń indiańskich – okupacji Alcatraz z 1969r., Szlaku Złamanych Traktatów z 1972r., Najdłuższego Marszu z 1978r. i jego kontynuacji – Najdłuższego Marszu II z 2008r., powołania „niezależnego państwa Lakotah” w 2008r.
Wounded Knee to część aktualnej świadomości indiańskiej szukającej cały czas swojego miejsca we współczesnym świecie.
Polski ruch indianistyczny również kultywuje pamięć o Wounded Knee – jako miejscu masakry, ale i jako symbolu odradzającej się Ameryki Indiańskiej – To ważne spoiwo myślenia o ludzkich tragediach, ale i współczesnych dążeniach, pragnieniach i marzeniach.
Wounded Knee … Pamiętamy!
 |
| Oficjalne logo American Indian Movement (AIM) |
