piątek, 6 stycznia 2012

szejenowie


Sha hi’ye - w jezyku Dakotów „Szejenowie”, sami zwali siebie Tsis
tsis’tas, co znaczyło „ludzie”. Nale eli do algonkinskiej rodziny jezykowej. W
1673 r. zamieszkiwali zachodnia czesc stanu Wisconsin i w Minnesocie, pomiedzy
rzekami Missisipi, Minnesota i Rzeka Czerwona Północna. Wypierani przez
Dakotów przeniesli sie w okolice jeziora Trayerse a potem nad rzeke Cheyenne w
Dakocie Północnej, gdzie zało yli osade, pózniej napadnieta i zniszczona przez
Czipewejów. Niedobitki Szejenów przyłaczyły sie do innych grup nad rzeka
Missouri na pograniczu Dakoty Północnej i Południowej. Tam w coraz wiekszym
stopniu przystosowywali sie do wedrownego, łowieckiego życia i w koncu
porzucili uprawe ziemi, przenoszac sie w kierunku Gór Czarnych, a na poczatku
XIX w. w okolice zródeł rzeki Platte.
W 1832 r. biali zbudowali Fort Bent w górnym biegu rzeki Arkansas.
flaga szejenów północnych
Znaczna czesc Szejenów osiadła w jego okolicy, a reszta nadal wedrowała wokół
zródeł Północnej Platte i rzeki Yellowstone. Dokonany w ten sposób podział
Szejenów na Północnych i Południowych został usankcjonowany w 1851 r. przez
traktat podpisany w Forcie Laramie.
Szejenowie Północni znad Arkansas a do 1840 r. toczyli walki z Kiowami,
a pózniej wspólnie z nimi wystepowali przeciwko innym plemionom i białym. W
1849 r. poniesli dotkliwe straty spowodowane epidemia cholery, a w latach 1860
– 78 w wojnach z białymi. Szejenowie Południowi przewodzili rewolucji w latach
1874 – 75, podczas gdy Północni wspólnie z Dakotami brali udział w pogromie
Custera. Ostatecznie Północni otrzymali rezerwat w Montanie, a Południowi w
obecnej Oklahomie w 1867 r. lecz zmuszono ich do osiedlenia sie tam dopiero po
generalnym poddaniu sie w 1875 r. W latach 1901 – 1902 ziemie Szejenów
Południowych zostały dane im w posiadanie. W 1780 r. Szejenowie łacznie z
Sutaio liczyli 3500 głów, a w 1937 r. Szejenowie Południowi i Północni łacznie z
Arapaho liczyli 4397 głów.


"Przekleństwo Złota"