środa, 19 września 2012

Indianie Wrony


Wrony (ang: Crows) charakteryzowaly sie duza dzielnoscia i zamilowaniem do wojny. To ostatnie to cecha wiekszosci plemion preryjnych. W swym wyprawach wojennych wojownicy Wron docierali na polnocy do Gor Cyprysowych i rzeki Saskatchewan w Kanadzie, na poludniu do rzeki Arkansas, na wschodzie do Missouri, a z kolei na zachdzie i poludniowym-zachodzie do Wielkiego Jeziora Slonego.
Ich glownym obiektem atakow byli nie biali ale inni Indianie, jak np. Szoszoni czy Gros Ventres, plemiona ktore byly mniej liczni niz Wrony.
Z kolei Wrony byly bardzo czesto atakowane przez plemiona liczniejsze od siebie, Lakotow i Czarne Stopy. Dla Wron byla to walka o przetrwanie.

Wrony byly sredniej wielkosci plemieniem liczacym 13 grup, podczas gdy Czarne Stopy az 36. W 1804-05 Lewis i Clark szacowali liczebnosc tego plemienia na 3.500 osob. W latach 1850-75 ich liczebnosc byla prawdopodobnie gdzies w granicach 4.000-5.000 osob. Pease zajmujacy sie sprawami indianskimi pisal w 1871 ze Wrony licza 4.100 osob (2.700 Gorskie Wrony i 1.400 Rzeczne Wrony). W 1890 roku bylo ich zaledwie 2.300 mezczyzn, kobiet i dzieci.

Tak jak inne plemiona prerii tak i Indianie Wrony mieszkali w tipi. Przy czym wedlug wielu bialych ich tipi byly najlepsze i najwieksze. Spotkalem sie z twierdzeniem ze tylko przyjaciele Wron, Plaskie Glowy, mialy wieksze tipi. Czasami w celach obronnych Wrony stawiali tipi blizej siebie. W okresach szczegolnego zagrozenia otaczali wioske oslonami z drzewa.
Wioski Wron najczesciej mozna bylo spotkac nad rzekami Yellowstone, Prochowa (ang: Powder) i Wielkorozca (ang: Bighorn).

Niektorzy historycy twierdza ze w przeciwienstwie do innych plemion, Wrony nie zapakowaywaly tipi i swego dobytku na travois, ale na konie. W ten sposob byli w stanie szybciej sie poruszac i przez znacznie trudniejszy teren. Odgrywalo to duze znaczenie szczegolnie podczas wojen i polowan.


Mezczyzni Wron byli rozpoznawalni po czuprynie zaczesanej do góry. Wielu wojownikow nosilo bardzo dlugie wlosy, ktore czesto sztucznie przedluzano poprzez wplatanie konskich wlosow. Jesli chodzi o wzrost to byli oni zaraz po Czejenach i Osedzach najwyzsi sposrod preryjnych Indian. Co do budowy fizycznej, umiesnienia itd., to wedlug niektorych bialych mezczyzni tego plemienia byli lepiej zbudowani niz mezczyzni innych plemion, w tym takze Czejenow. Ponizej jest podany średni wzrost niektorych plemion:


1. Czejeni - 174,5 cm
2. Wrony i Omaha - 173,2 cm
3. Arapaho - 172,8 cm
4. Siouxowie - 172,6 cm
5. Czipeweje - 172,3 cm
6. Czarne Stopy - 171,5 cm
7. Paunisi - 171,3 cm
Kobiety Wron byly wg. oficerow armii amerykanskiej nieco pulchniejsze niz Czejenki. W 1840 odwiedzil ich misjonarz de Smet i byl pod wrazeniem ich wygladu: "Ci Wrony sa najlepiej zbudowanymi dzikusami jakich spotkalem podczas mych podrozy."

http://web2.airmail.net/napoleon/_LAKOTA_SIOUX_1.htm#_i_szczepy_i_wodzowie_Paunisow