INDIAŃSKIE INSTRUMENTY MUZYCZNE

Indianie Ameryki Północnej znali zaledwie kilka instrumentów
muzycznych. Były to: piszczałka, czy te flecik, u ywany przewa nie przez
me czyzn przy flirtach; kilka rodzajów swistawek, wykonywanych z kosci
skrzydłowej ptaków, które przewa nie były u ywane przez wojowników do
wydawania rozkazów; grzechotki, słu ace równie do obrzedów szamanskich; dwa
rodzaje bebnów: jeden zbli ony wygladem do naszych, wydra ony, na stojaku i
rozwidlonych kijach, drugi bardziej płaski, reczny, podobny do tamburynu,
obciagniety skóra tylko z jednej strony – u ywany przez szamanów,
stowarzyszenia wojskowe, społeczne i kobiece. Podczas tanców i obrzedów
wszystkim piesniom akompaniowała gra na bebnach i grzechotkach.

"ZŁOTO GÓR CZARNYCH TOM I"

sand creek i biała antylopa

29 listopada 2011

♥ 

147 rocznica masakry nad sand creek

♥ 

1864 -2011

chwała ofiarom masakry

♥ 

147 rocznica śmierci białej antylopy

♥ 

1864-2011

chwała jego pamięci

WANBLI

Na niebie wanbli kołuje,

szeptam cicho doń.
Ten szept ma moc jak krzyk.
Niesie go wanbli,
tam gdzie z białych nie był nikt.
Niesie go wanbli,
gdzie indiańska na wieki ziemia jest.
Niesie go wanbli,
gdzie nadzieja w sercach jest

143 ROCZNICA ŚMIERCI CZARNEGO KOTŁA

27 LISTOPADA 2011

♥ 

143 ROCZNICA ŚMIERCI CZARNEGO KOTŁA

♥ 

1868-2011

CHWAŁA JEGO PAMIĘCI

Indianer Musik mit Gesang und Trommeln - Indianischer Gesang - Indianisc...

NATIVE AMERICAN INDIAN FLUTE AND SHAMANIC DRUMS ~ RELAXATION

INDIAŃSKA KOŁYSKA

Indianska kołyska (po angielsku cradleboard) u ró nych plemion
posiadała inne kształty. Najbardziej typowa składała sie z dwóch odpowiednio
długich, płaskich deseczek, zło onych w kształcie litery V, połaczonych
poprzeczkami. Do tej drewnianej ramy przymocowywano skórzany pokrowiec,
sznurowany od dołu a do otworu pozostawionego na twarz dziecka. „Kołyska”
mogła byc noszona przez matke na plecach, mo na było umocowac ja na włókach,
zawiesic na konskim siodle lub gałezi i oprzec o drzewo, u Indian prerii kołyska
pierwotnie słu yła jedynie do przenoszenia dziecka podczas wedrówki, lecz na
przykład u Indian Salish na Północno – Zachodnim Wybrze u pełniła role kołyski
w naszym pełnym pojeciu tego słowa.
"ZŁOTO GÓR CZARNYCH"

TANIEC SŁOŃCA

„Taniec Słonca” (Sun Dunce) był charakterystyczna dla Indian
prerii uroczystoscia religijna, gromadzaca w jednym miejscu raz na rok,
przewa nie w połowie lata, całe plemie. Około dwudziestu plemion prerii
dokonywało tego obrzedu, a nie spotykano go tylko u Paunisów, Wichite i Omaha
oraz u kilku południowych plemion z rodziny Sju. Szczególnie du a wage do
obrzedów „Tanca Słonca” przywiazywali Dakotowie, Szejenowie i Arapahowie.
Cała uroczystosc obejmowała czterodniowe przygotowania i cztery dni tanców ku
czci Słonca. Uroczystosci towarzyszyły uczty, modlitwy i piesni cierpienia, a sam
„Taniec Słonca” stanowił punkt kulminacyjny, podczas którego młodziency byli
poddawani próbom mestwa połaczonym z samotortura. Wielu Indian uczestniczyło
w obrzedach „Tanca Słonca” dla wypełnienia slubowan zło onych w zamian za
pomoc otrzymana od sił nadnaturalnych. Podczas tanców, doprowadzajacych
nieraz do stanów ekstazy, tancerze czasem doznawali wizji. Ze wzgledu na
samotortury i wizje, rzad USA w 1904 r. zakazał odprawiania „Tanca Słonca” i
zakaz ten został zniesiony dopiero w 1935 r.

INDIAŃSKIE NAZWY MIESIĘCY - CZEJENOWIE

styczeń (Księżyc Obręczy) - Hohtseeše'he 
luty (Księżyc Dużej Obręczy) - Ma'xęhohtseeše'he 
marzec – Księżyc Wysuszający Ponoma'a'ęhaseneeše'he ? 
kwiecień (Księżyc Liścia) - Vehpotseeše'he 
maj (Księżyc Wiosny) - Matse'omeeše'he 
czerwiec (Księżyc Sadzenia Roślin) - Enano'eeše'he 
lipiec (Księżyc Lata) - Meaneeše'he 
sierpień (Księżyc Zbiorów) - Oeneneeše'he 
wrzesień (Księżyc Jesieni) - Tonoeveeše'he 
październik –Księżyc przyciągający twarz Se'enehe ?? 
listopad (Księżyc Twardej Twarzy) - He'koneneeše'he 
grudzień (Księżyc Dużej Twardej Twarzy) - Ma'xęhe'koneneeše'he 


INDIANIE.INFO

JESTEM

Nie jestem wojownikiem,
ani nawet jego włócznią,
co celnie razi wroga;
orlim piórem we włosach,
symbolem odwagi;
słowem prawdy
w jego ustach.

Jestem pyłem,
szarością,
nocy ciemnością,
łzą cicho płynącą,
urwaną wiersza zwrotką.

Jestem
wam ofiarowaną miłością

OBRÓBKA METALI PRZEZ INDIAN

4000 lub 3000 lat temu w zachodniej czesci Wielkich Jezior - od
północnego Illinois do Jeziora Górnego, gdzie miedz. wystepuje w stanie
rodzimym, Indianie zaczeli kuc, szlifowac i kształtowac kawałki surowej miedzi.
Wyrabiali z niej ozdoby, groty do strzał, no e, szydła, dłuta i siekiery. Poznali
tak e proces hartowania i byli pierwszymi obróbkarzami metalu w Ameryce, a
mo e i na swiecie. Rozwineli w Ameryce Północnej okres zwany Old Copper
Culture (Kultura starej miedzi). Pózniej obróbka miedzi została zaniechana i
tylko niektóre grupy Indian nadal wytwarzały z niej no e, małe szydła i ozdoby a
do czasów historycznych w Ameryce.

MOKASYNY

Słowo mokasyn pochodzi od algonkinskiego Mockasin lub
Mawhcasum. Z wyjatkiem niektórych Indian znad granicy meksykanskiej, z
południowych równin i północno - wschodniego wybrze a, gdzie przewa nie
chodzono boso, Indianie w pozostałych regionach Ameryki Północnej u ywali
mokasynów. Istniały dwa podstawowe rodzaje mokasynów: l. o twardej zelówce
z niewyprawionej skóry i przyszywanej do niej miekkiej cholewce - noszone na
równinach i południowym zachodzie, gdzie sztywny spód chronił stopy przed
twarda, spalona przez słonce ziemia, kamykami i kaktusami; 2. wykrojone całe z
jednego kawałka miekkiej skóry, a wiec o elastycznej podeszwie, posiadajace szwy
na podbiciu i piecie - noszone przez Indian lesnych i dostosowane do chodzenia
po miekkim podszyciu, zwalonych pniach drzew, sliskich głazach i do jazdy w
kanu. Niektórzy Indianie przyszywali do piety mokasyna cie ki fredzel, który
wlokac sie po ziemi zacierał slady podczas marszu. Biali kolonisci szybko
przyswoili sobie indianskie mokasyny, doskonale dostosowane do własciwosci
terenu, poniewa cie kie, europejskie obuwie po przemoczeniu w dzien nie
wysychało przez noc, a po kilkakrotnym przemoczeniu i suszeniu pekało.
Mokasyny stanowiły pierwsza czesc odzie y indianskiej przejeta przez
Europejczyków i zarazem ostatnia czesc pierwotnego indianskiego stroju,
zarzucona przez Indian na rzecz zwyczajów europejskich.

"ZŁOTO GÓR CZARNYCH TOM I"

ZWYCZAJE POGRZEBOWE I ŻAŁOBNE INDIAN

W wielu plemionach Indian północnoamerykanskich krewni zmarłego
podczas obrzedów pogrzebowych przywdziewali najskromniejsze odzienie,
malowali twarze na czarno, okaleczali swe rece i nogi, a czesto obcinali sobie
kawałek palca (do pierwszego stawu) i spiewali piesni smierci. U Dakotów wdowy
na znak ałoby przez pewien czas chodziły obna one do pasa, z gołymi piersiami.

Zwyczaj, i zmarłego nie nale y wynosic z domu przez normalny otwór
drzwiowy istniał wsród wielu plemion Krainy Lasów (Czipewejowie, Menomini,
Saulteaux), jak i wsród ró nych plemion Wielkich Równin, a tak e wsród
Eskimosów na Grenlandii i u Laponczyków. Wierzyli oni, e wyniesienie zmarłego
przez normalne drzwi powodowało rychła smierc jednego z domowników. Aby
tego uniknac robiono specjalny otwór w .scianie, przez który zmarłego wynoszono
z domu.

FRAG "ZŁOTO GÓR CZARNYCH ORLE PIÓRA"

nazewnictwo wewnątrzrodzinne wśród Indian

Wiekszosc Indian nazywała ojca oraz jego braci i braci matki tym
samym słowem „ojciec”, dokładnie jednak odró niajac „ojców” - braci ojca, od
„ojców” - braci matki. Odpowiednio matke i jej siostry oraz siostry ojca zwali
jednakowo „matka”, lecz odró niali prawdziwa matke i jej siostry od sióstr
(matek) ze strony ojca. Dzieci - braci i sióstr ojca oraz dzieci - sióstr i braci matki
zwały sie miedzy soba „bracmi” i „siostrami”.

kalendarz

kalendarze indiańskie na 2012 rok
galeria ->; kalendarze indiańskie

INDIAŃSKIE NAZWY MIESIĘCY

SZOSZONI

Styczeń - Księżyc Płatków Śniegu - bo sjidi mi ha 
Luty - Księżyc, w Którym Kojot Ma Dziecko - ija duxru wa mi ha 
Marzec - Księżyc w Którym Wszystko Staje Się Zielone - bwi k makandi mi ha bi ma du ruwa       wa no an mi 
Kwiecień - Księżyc, w Którym Górskie Owce Mają Swoje Młode - dimbi wa sopita 
Maj - Księżyc, w Którym Antylopy Mają Swoje Młode - gwa d na bi ma ndarua wa n an mi ha 
Czerwiec - Księżyc, w Którym Jelenie Mają Swoje Młode - dihi ya bi ma du nua wa no`an mi ha
Lipiec - Księżyc Żytniej Trawy - wa bi mi ha 
Sierpień - Księżyc Małego Lata - na ga ha da thun 
Wrzesień - Księżyc Kopiących w Trawie Królików- ka mu bi ma di huwa dan 
Październik - Mały Księżyc - na ga ha mi ha 
Listopad - Miesiąc Rozmnażania Się Saren - bia mi ha 
Grudzień - Bardzo Zimny Księżyc - goa mi ha 

WAMPUM

Wampum (z algonkinskiego wampompeag) przed przybyciem białych
wytwarzany był przez Indian z muszel morskich por nietych na kawałki, którym
nadawano cylindryczny kształt i przewiercano otwory, a potem nawlekano na
sznurek, jak paciorki, badz. te wytwarzano z nich pasy obrzedowe i wysoko
cenione ozdoby. Wampum było w dwóch kolorach: białym i ciemnopurpurowym.
Wartosc białego była o połowe mniejsza od ciemno purpurowego.

Wampum byłszeroko rozpowszechniony w północno - wschodnim regionie lesnym, głównie u
Algonkinów i Irokezów. Miał ró ne zastosowanie: słu ył jako heraldyczny znak
plemienia, stanowił gwarancje dotrzymania porozumien powzietych na
miedzyplemiennych naradach (delegaci wymieniali wampumy), był glejtem dla
posła zapewniajacym bezpieczenstwo, był mnemonicznym zapisem i przekazem
wydarzen, słu ył do wytwarzania ozdób, a wreszcie pełnił role pieniadza
obiegowego. Potem, gdy biali zaczeli zwozic szklane, kolorowe koraliki, Indianie
zarzucili pracochłonne, artystyczne wyrabianie wampumów z muszel morskich,
zastepujac je szklanymi.

Native American Indians - Indiani Nativi Americani

szalony koń - film

Film o największym z indiańskich wodzów

Szalony Koń / Crazy Horse (1996 TV) Lektor PL
http://chomikuj.pl/jacek4014/Szalony+Ko*c5*84+Crazy+Horse+(1996+TV)+PL

Film opowiada o życiu jednego z wodzów plemienia Siuksów Lakota Szalonego Konia. Szalony Koń wraz z innymi wodzami Siuksów, tzn. Siedzącym Bykiem i Czerwoną Chmurą prowadził długotrwałe wojny z osadnikami i armią amerykańską o terytorium należące do Indian. Swoistym ukoronowaniem tych starć była bitwa pod Little Big Horn, gdzie połączone siły Indian pokonały pułk kawalerii dowodzony przez gen. Custera.

Dobrze zrealizowany, z świetnymi efektami i pięknymi krajobrazami, film będący biografią wodza Siuksów, który postanowił walczyć o swoje plemię. Jednakże zarówno scenariusz, jak i historia zostały odstwaione na bok, tak by film był nie tylko politycznie poprawny, ale był swego rodzaju pomnikiem złożnym Siuksom i ich wodzowi.

Obsada:
Victor Aaron - Touch
Michael Greyeyes - Szalony Koń
Nathaniel Arcand - Mały Jastrząb
Ned Beatty - Dr McGillieuddy
Irene Bedard - Czarny Bizon
John Finn - Generał Crook
Jimmy Herman - Podbity Niedźwiedź
Peter Horton - Generał George Armstrong Custer
August Schellenberg - Siedzący Byk
Wes Studi - Czerwona Chmura

najdoskonalszy "język migowy" - mowa znaków

Ludy indianskie obydwóch Ameryk posługiwały sie licznymi, tak
bardzo zrónicowanymi jezykami i dialektami, e czesto nawet plemiona
sasiadujace nie
mogły sie porozumiewac. Tote Indianie wymyslili mowe znaków, czyli jezyk
gestów, złoony z całego systemu ruchów głównie palców i rak. Jezyk mimiczny
szczególnie rozwinał sie wsród wedrownych plemion prerii
północnoamerykanskiej. Był on tak obrazowy i prosty, e gesty uywane do
wyraania rónych mysli były rozumiane nie tylko przez wszystkich Indian na
rozległych równinach, lecz take przez pierwszych białych eksploratorów.
Indianie za pomoca mowy znaków mogli prowadzic oywiona wymiane mysli na
wszystkie interesujace ich tematy i tym samym mimiczna mowa odegrała wana
role we wzajemnym przenikaniu sie rónych kultur indianskich. Mimiczna mowa
Indian prerii stanowi najdoskonalszy jezyk gestów na Ziemi. Poza Ameryka
Północna, mowy znaków były szeroko uywane wsród Indian
południowoamerykanskich, wsród krajowców australijskich, a take wsród
łowieckich ludów w innych czesciach swiata, zamieszkujacych wielkie
przestrzenie. Bezgłosne porozumiewanie sie podczas polowan oraz
porozumiewanie sie na odległosc za pomoca znaków widzialnych (ogniowych,
dymnych itp.) miało dla tych ludów ogromne znaczenie. Indianskiej mowy znaków
nie naley identyfikowac z mimiczna mowa głuchoniemych, bowiem miedzy tymi
dwoma systemami istnieje tylko pewne podobienstwo.

poetycko o Indianinie

 Indianin jest szlachetny.

Indianin za przyjaciela potrafi życie oddać.

Indianin potrafi cierpieć.

Indianin swą ziemię kocha.

Indianin ze swym koniem tworzy jedno.

Indianin broni swego plemienia.

Indianin jak dziki mustang.

Indianin jak orzeł w przestworzach.

Indianin jest wierny.

Indianin jest perłą świata.

Indianin jest waleczny.

Indianin nie zna kłamstwa.

Indianin woli zginąć niż wolność oddać.

Indianin syn prerii i puszczy.

Indianin posąg kamienny uczucia przed wrogiem kryjący.

Indianin przykład waleczności.

Indianin nadzieja ludzkości.

Indianin opoka sprawiedliwości.

Indianin syn wolnej ziemi...

                                           ...w wyzwolenie ufający.

choroby i śmierć w wierzeniach Indian

Jak wiele ludów pierwotnych, Indianie wierzyli, e wszystkie choroby i
smierc spowodowana nimi miały swe .zródło w czarach. Sadzili, e choroba
powstawała na skutek wprowadzenia do organizmu człowieka jakiegos obcego
ciała, które usunac mógł tylko szaman. Natomiast smiercia naturalna według ich
wierzen była smierc poniesiona podczas walki. Obok wierzenia w nadnaturalne
przyczyny powstawania chorób - leczonych przez szamanów, Indianie uznawali
urazy ciała (złamanie reki, nogi itp.), które mogły byc skutecznie leczone przez
zwykłych ludzi wyspecjalizowanych w sztuce medycyny.

Frag "Orle pióra"

zwyczaj skalpowania

Zwyczaj skalpowania był szczatkowa pozostałoscia, szeroko niegdys.
rozpowszechnionego na ziemi, zwyczaju zdobywania trofeum w postaci głowy.
Wierzono, e głowa była siedziba ludzkiej duszy i skupiała w sobie magiczne siły
tak za ycia człowieka, jak i po jego smierci, które zdobywca głowy czy skalpu
mógł wykorzystywac dla dobra swego rodu badz plemienia. Poza znaczeniem
kultowo - magicznym te trofea stanowiły u niektórych ludów najwaniejszy dowód
mestwa i odwagi. Wsród niektórych plemion Ameryki Północnej kultywowano
zwyczaj zdobywania trofeum w postaci ludzkiej głowy, inne zas ubiegały sie o
skalpy, lecz wiele ludów indianskich nie praktykowało adnego z tych zwyczajów i
nawet w ogóle ich nie znało. Pierwotnie o skalpy ubiegały sie tylko niektóre ludy
zamieszkujace puszcze wschodniej czesci kontynentu (Huroni, Irokezi, Choctaw,
Chictaw i Seminole), a z Indian preriowych jedynie Teton Dakotowie i Indianie
Cree uwaali skalp za najwaniejsze trofeum wojenne. Pózniej jednak biali
osadnicy napływajacy z Europy przyczynili sie do szerokiego rozpowszechnienia
zwyczaju skalpowania. Mianowicie w celu jak najszybszej eksterminacji Indian
zaczeli wyznaczac nagrody pieniene za skalpy, podegajac jednoczenie jedne
plemiona indianskie przeciwko drugim, a gdy rozgorzały walki kolonialne
pomiedzy osadnikami angielskimi, francuskimi i hiszpanskimi, płacili take za
skalpy białych przeciwników. Wtedy skalpowali tak Indianie, jak i biali.
Osławione, specjalne noe skalpownicze wytwarzane były przez białych. Naley
podkreslic, e przed przybyciem Europejczyków do Ameryki Północnej, Indianie
raczej dosc rzadko wyruszali na wyprawe wojenna jedynie w celu zdobycia
skalpów. Przewanie ich wyprawy wojenne były wyprawami niewielkich grup(kilku lub kilkunastu wojowników) w celu ukradzenia wrogom koni, zdobycia łupu,
jenców lub sławy. Gdy dochodziło przy tym do walki, wieksza chwale przynosiło
wojownikowi dotkniecie przeciwnika goła reka i bezpieczne wycofanie sie, ni
zabicie i oskalpowanie.

frag "Złoto Gór Czarnych"

inne nazwy plemienia Dakota

Nadoweisiweg (liczba pojedyncza: Nadeweisiw) - Małe mije,
algonkinska nazwa Dakotów, która w szerszym znaczeniu oznaczała „wrogowie”.
Kolonisci francuscy przekrecili te trudna do wymawiania nazwe na
.Nadouessioux., a potem na Sioux.. Tak powstała spopularyzowana przez białych
nazwa Sjuksowie. Czipewejowie równie zwali Dakotów „Ab - boin – ug”
(przypiekacze) z powodu zwyczaju Dakotów torturowania jenców, a z tych samych
wzgledów Indianie Ute mówili na nich „ucinacze rak”, zas Crow, Arapaho,
Caddo i nazywali ich „mordercy” oraz „podrzynacze gardeł”. W słynnej mowie
znaków pojecie Dakota wyraał ruch dłoni jakby przecinajacej gardło. Natomiast
sami Dakotowie nazywali siebie Dakota, co znaczyło sprzymierzeni.. W dialekcie
Santee Dakotów nazwe te wymawiano - Dakota, w Yankton Dakota - Nakota, a w
Teton Dakota – Lakota.

frag "Orle pióra"

Carlos Nakai Relaxation Music

ODESZLI

ODESZLI W CIENIU ZAPOMNIENIA, WOJOWNICY BEZ IMIENIA...

NIECH TEN DZIEŃ 1 LISTOPADA BĘDZIE TEŻ DNIEM PAMIĘCI O WSZYSTKICH BEZIMIENNYCH DZIECIACH MANITOU, KTÓRE TAK NIESPRAWIEDLIWIE ZGINĘŁY.

***

Całe plemiona ginęły symboliczną śmiercią; wśród płaczu, który nie poruszał serc białych ludzi.

Ameryka chciała o nich zapomnieć, lecz:

ONI ZOSTANĄ W HISTORII NA ZAWSZE!

***

Tchnieniem duszy,
 lekkim oddechem,
ogień na grobach poległych rozpalam
i gaszę go łzą przed świtem
niech nie widzi go oko świata,
niech będzie tylko dla was

pamięci bezimiennych

Niech pierwszy listopada dzień wszystkich świętych

będzie dniem pamięci o wszystkich bezimiennych wojownikach, kobietach i dzieciach indiańskich, którzy polegli w walce o wolność i licznych okrutnych masakrach.